Czym są farmaceutyki?

Postęp nauki, rozwój badawczych technik i duże nakłady przemysłu farmaceutycznego sprawiają, że dziedzina farmaceutyków ma wiele zalet. Wiąże się to z ochroną zdrowia i ludzkiego życia. Czym właściwie są farmaceutyki i na jakie grupy się dzielą? W jaki sposób działają? Dowiedz się, jaki mają wpływ na środowisko naturalne. Sprawdzamy w naszym artykule, co to jest farmaceutyka!

Czym jest farmaceutyka?

Farmaceutyki to substancje, które są wyprodukowane przez przemysł farmaceutyczny. Są to środki lecznicze, a więc wyprodukowane fabrycznie w postaci gotowej do zastosowania. Farmaceutyka sprowadza się do produkcji i maksymalizacji skuteczności aktywnych składników, a więc API, jak również poprawie skuteczności procesu produkcyjnego czy zmniejszeniu zagrożenia zanieczyszczeniem. Nie ma znaczenia, czy API źródłem jest synteza chemiczna w reaktorach czy tworzenie z monoklonalnych przeciwciał.

Jak działają farmaceutyki?

Po użyciu farmaceutyków do ustroju, ich część ma właściwości lecznicze i ulega metabolizmowi. Pozostała część zależnie od ich typu od 10 do 90% zostaje wydalona. Zwykle w niezmiennej postaci. Oprócz tego wydala się produkty I i II fazy metabolizmu. Po przedostaniu się do środowiska przekształcają się w aktywną formę. Nierzadko metabolity I fazy są dużo bardziej reaktywne i toksyczne. Warto wiedzieć, że duża część leków, których używa się w produkcji mięsa, jest gromadzona w zwierzęcych tkankach. W związku z tym istnieje zagrożenie przeniesienia substancji drogą układu pokarmowego do organizmu człowieka.

Jakie są rodzaje farmaceutyków?

U każdego producenta farmaceutyków znajdziesz z pewnością niesteroidowe leki przeciwzapalne. Są to lekarstwa, które są dostępne bez recepty. Zaliczają się do najczęściej stosowanych medykamentów. Przykładem może być naproksen, diklofenak, ketoprofen lub kwas acetylosalicylowy. Używane są przy wielu schorzeniach i stosowane jako leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne. Mikroflora sprawia, że w środowisku tylko nieznacznie ulegają procesowi rozkładu.

β-blokery z kolei to lekarstwa, które zalecane są przy chorobach wiążących się z układem krążenia, arytmią lub chorobą niedokrwienną serca. Niestety ich usuwanie w procesie oczyszczania ścieków wciąż nie jest łatwe.

Oprócz tego nie można zapomnieć o antybiotykach i chemioterapeutykach. Jest to najbardziej zróżnicowana grupa. Wyodrębnia się spośród niej:

• makrolidy,

• sulfonamidy,

• tetracykliny,

• chinolony.

Przez wzrost ich stężenia w środowisku dochodzi często do rozwoju lekoopornych szczepów bakterii. Ostatnią grupę stanowią związki, które wykazują działanie hormonów. Warto wiedzieć, że estrogeny – naturalne i syntetyczne – wraz z wydalanym moczem przedostają się do środowiska. Niestety nie jest to dla niego dobre – już nieznaczne stężenie przyczynia się do zakłóceń w odpowiednim funkcjonowaniu ekosystemów czy powoduje zaburzenia w pracy układu hormonalnego organizmów, które żyją na konkretnym terenie.

Farmaceutyki a środowisko naturalne

Jak się okazuje, leki w środowisku wodnym mogą mieć różne losy. Dotyczy to zarówno grup, jak i klas lekarstw. W związku z tym z leków i ich metabolitów można wyodrębnić:

1. stabilne i rozpuszczalne w wodzie – przechodzące w różnej formie przez oczyszczalnię ścieków. Następnie rozprzestrzeniają się w pobliskich wodnych źródłach. Przykład: bezafibrat. Jest to lek, który pozwala na regulację przemiany tłuszczów w organizmie,

2. łatwo się rozkładające – leki wykrywa się w pobliżu źródła emisji i tylko wtedy, gdy zostaną uwolnione w dużych ilościach. Przykład: kwas acetylosalicylowy,

3. stabilne i rozpuszczalne w tłuszczach – leki z tej grupy ulegają adsorpcji na osadach ściekowych w oczyszczalniach czy cząstkach mułu.